Ben jij blij dat je donker bent? – Over aannames en ontwapenende eerlijkheid

Gisteren was het Grote Gala van de Media. Het ging over media en het populisme. Sylvana Simons was keynote speaker. Toen Frénk van der Linden zijn netwerk mailde hierover wist ik het meteen: als nieuwsconsument en auteur/blogger over leiderschap, dus ook maatschappelijk leiderschap, wilde ik erbij zijn. Het was leerzaam.

Het was leerzaam om te zien hoe de media nadachten over de eigen rol. Ten aanzien van diversiteit. Ten aanzien van het populisme. Het was leerzaam om te zien dat met een Stadsschouwburg vol media-mensen, de goede vraag, het doorvragen nog geen vanzelfsprekendheid is. Het was bemoedigend om te zien hoe serieus er werd nagedacht over de eigen verantwoordelijkheid. Het was confronterend om te merken hoe het nieuws buiten context gelezen mijn gedachten soms op een ander spoor zet dan dat de werkelijkheid verdient.

Een vriend appte: Sylvana, hm ja die wil minister-president worden. Later sprak ik haar. Ze vertelde wat voorbeelden van haar ambivalente relatie met de pers. Een journalist had na een gesprek met haar gezegd: Waar jij voor staat is de moeite waard. Je zou minister-president moeten worden. Ze had geantwoord: ja, nou ja, als dat zich zou aandienen, zou dat kunnen (vrij vertaald). De volgende dag stond in de krant dat Sylvana MP wilde worden.

Ik ontdekte ook weer eigen mindtricks. Onderweg naar Amsterdam hoor ik op Dit is de Dag dat vrouwen zwaar ondervertegenwoordigd zijn in talkshows. Het voegt zich in mijn hersens bij het onderwerp waar Metro me vorige week over interviewde; het gebrek aan vrouwen in de politiek. En bij het fragment dat vorige week weer eens passeerde: Balkenende die tegen vaktopper Mariëlle Tweebeke zegt: u kijkt zo lief. Ik houd niet van de slachtofferrol. Toch ben ook ik niet ongevoelig voor de connotatie: vrouwen worden niet automatisch serieus genomen. Niet bewust. Maar onbewust. Bleek gisteren:

Een onhandige actie van een man bij de bar in de Plein-Foyer. Sorry, sorry zegt hij. Nog geen minuut later loopt hij wederom onhandig mij en m’n cola-light bijna omver. Ik lach de irritatie weg en zeg: driemaal is scheepsrecht dan. ‘Ik hoop dat dat ervan komt’ zegt hij. Ik voel ‘m van binnen: ‘oh ja.. gaan we’. Hij voegt er ook nog aan toe: ‘je hebt prachtig haar! Daar word ik helemaal blij van’. ‘Zie je wel’ denk ik.

Ik ga zitten en denk: of het is flirtend bedoeld. Of het is cynisch bedoeld. Ik loop tenslotte in een Stadsschouwburg vol journalisten. Naast het vrouwen-ding nog een denkconstruct in mijn hoofd dus.

Het panel gaat in discussie over media en populisme. Sylvana Simons schuift naast me aan. We raken na de paneldiscussie in gesprek. Ze vertelt me over het MP verhaal en opeens duikt de betreffende man op een sociaal wat onhandige manier ons gesprek in. Na een openingszin vraagt hij Sylvana: ‘ben je blij dat je donker bent? Ik heb Asperger, en daar ben ik blij mee’. Ik voel in mijn hoofd een jackpot op zijn plaats schieten. Asperger… mensen met Asperger hebben een andere benadering van de werkelijkheid. Die nemen dingen veel letterlijker dan wij. Ze hebben humor maar zijn niet erg in staat tot cynisme of andere gecompliceerde sociale spelletjes. Ik realiseer me dat deze man het net dus gewoon letterlijk meende. Hij zag mooi haar en zei dat.

Het voelde als een reality-check. Het gaf lucht de humor van mijn eigen aannames tegen te komen. Zijn aannames te vermijden? Nee. Zijn ze altijd verkeerd? Nee. Zijn ze soms hinderlijk? Ja. Leiden ze soms tot verkeerde interpretaties? Ja. Heb je het soms instinctief bij het goede eind? Ja.

Wat zegt dit dan? Het zegt me dat ik ze heb, hoezeer ik ook mijn best doe vrij te denken. Dat moet ik me goed realiseren. Het zegt me ook dat ik wel (tijdelijke) conclusies kan en moet trekken, maar dat ik open moet blijven staan voor bewijzen van het tegendeel. Het zegt me dat de vraag: ‘is het ook echt zo?’ van grote betekenis is bij het lezen van de krant, bij het voeren van gesprekken, bij het samenwerken in bedrijven. Zelf blijven nadenken is een groot goed. En soms misschien ergens eens even niets van vinden, zodat de werkelijkheid zich nog aan me kan ontvouwen.. of niet.

Rick Nieman sloot gisteren de panel-discussie af met de opmerking: ‘het moedigste dat je nu kunt doen is redelijk, rustig en rationeel blijven.’ Verademing zo’n quote. Ik voeg er aan toe: ‘.. en je hart en hoofd gebruiken’. Als nieuwsconsument hoop ik daarop: media die geen nieuws maken, maar incidenten duiden in een groter verband. Als deelnemer aan de Nederlandse samenleving doe ik mijn best minder hype-gevoelig te worden en wat wijzer om te gaan met alles wat op me afkomt. Wijsheid is het zusje van moed. Dus ach.. het blijft oefenen binnen dezelfde familie.

PS. de foto… even getwijfeld. Kan dat.. in deze tijd? een bloot ruggetje van een kind? Het is een foto uit de MILK archieven. Gepubliceerd dus. Ik doe het. Het is een prachtig beeld van waarnemen en contexten (generaties en posities) van waaruit waargenomen wordt.

0 antwoorden

Plaats een Reactie

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *